Aynü’l-Arüs (Aynarız),[*] XVI. yüzyıl arşiv kayıtlarında hem nahiye hem de köy olarak görünmektedir. Aynı yüzyılda burada vakıf malı olan bir değirmen, bir bahçe ve bir arazinin bulunduğu kaydedilmiştir.[1] Yine bu yüzyılın ortalarında Elbistan yörüklerinden Bayram Hacılu’nun burada kışlayıp ziraatle uğraştığı belirtilmektedir.[2] Tarihi bir mekan olan bu mezranın 300 metre aşağısında, Roma döneminden kaldığı sanılan bir höyük bulunmaktadır. Höyük çevresinde insan eliyle yapılmış sıralı taşlar mevcuttur.
Esas mesleği ayakkabıcılık olan Delibaş İbrahim, Karahasanuşağı köyünden ayrıldıktan sonra, önce Demircilik köyüne gidip, Çaputlu Çalı mevkiine yerleşip, çiftçilik yapar. Bir-iki sene sonra Demircilikliler, oradan gitmesi için kendisini rahatsız ederler. Oradan kalkıp, Gavurviran‘a (Türkveren) gider. Bir süre sonra Kamıklılar kendisine rahat vermeyince, oradan da ayrılıp, Pernek mevkiine gider. Pernek’te 3-5 sene kadar kalınca Alhaslılar kendisini rahatsız etmeye başlarlar. Bunun üzerine Kangal köyündeki Deli lakaplı İbrahim’in oğlu olan dayısı Şuko(Mamo)’dan yardım ister. Dayısı ve çocukları yardım edeceklerini söyleseler de yerin uzak olması nedeniyle pek yardım edemezler. Sonunda, dayısının oğlu Zırrık Ali, “Seni orada koruyamıyoruz. Gel! Aynü’l-Arüs’a yerleş!” der. O sıralarda, aşağı kısmı Hakkık(Karataşlalar) gilin kışlak yeri olan Aynü’l-Arüs’ün, üst kısmı ise sahipsizmiş. Delibaş İbrahim de gidip, bu sahipsiz yere yerleşmiş.
Delibaş İbrahim’den çocuklarına bin dönüme yakın tarla kalmış. Türkören-İkizpınar yolunun üst tarafı oğlu Mısto’ya, alt tarafı da oğlu Yemliha’ya pay edilmiş.[3]
Aynü-l Arüs (Aynarız) Mezrası’ndan bir görünüş
Günümüzde mezra statüsünde olan Aynü’l-Arüs, idari olarak İkizpınar köyü Muhtarlığına bağlıdır. Ancak, mezra sakinleri, Türkören nüfus kütüğüne kayıtlıdır. Kahramanmaraş iline 188 km, Elbistan ilçesine de 28 km uzaklıktadır. Mezrada elektrik şebekesi, sabit telefon ve içme suyu şebekesi vardır. Mezranın İkizpınar ve Türkören köyü arasındaki yolları satıh asfaltla kaplıdır.
Mezranın doğusunda İkizpınar, Batısında Türkören, Kuzeyinde Kavaktepe, Güneyinde Köseyahya ve Özbek köyleri vardır. 16. yüzyıl kayıtlarına göre, Aynarız mezrasının yerinde (Aynü-l Arüs) diye bir yerleşim merkezi mevcuttur. Mezra karasal iklimin etki alanı içerisindedir. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Tamamı Delibaşlar’dan olan mezra halkı, Edizer soyadını taşımaktadır.
______________________________________
[*] Gelin gözü. Göz, su gözü, pınar anlamında da kullanılmaktadır.
[1] Vakıflar Arşivi Defteri,590; Maraş Tahrir Defteri, s. 38,20, 360.
[2] Yinanç ve Elibüyük, Maraş Tahrir Defteri, s. 577
heyt beeeeee
Olmuş mu?
Eline sağlık; olmuş.
Bence, Ayn’ül Arüs dışında günümüzde Aynarız olarak kullanılan ismi parantez içinde olsun.
Ahmet Bey Karahasanlı mısınız?